Netanyahu, Gazze’deki savaştan sonra Filistin devletinin kurulmasına karşı olduğunu söyledi

İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu, Gazze’deki savaş bitse bile Filistin devletinin kurulmasına karşı olduğunu söyledi.

Netanyahu bu mesajı Beyaz Saray’a da ilettiğini söyledi.

Joe Biden yönetimi 7 Ekim sonrasında yaptığı açıklamalarda bölgenin güvenliği için iki devletli çözümün gerekli olduğunu savundu.

Basın toplantısında Gazze’deki savaşa ilişkin konuşan Netanyahu, operasyonun Hamas tamamen yok edilene kadar devam edeceğini ve daha uzun süre devam edebileceğini söyledi.

Birçok kişi mevcut krizin tarafları diplomatik analiz için masaya getirebileceğini umuyordu. Ancak açıklamaları Netanyahu’nun bunu bir seçenek olarak görmediğini ortaya koydu.

İsrail Başbakanı’nın açıklamaları sorulduğunda ABD Ulusal Güvenlik Konseyi Sözcüsü John Kirby, iki ülkenin farklı görüşlere sahip olduğunun açıkça görüldüğünü kaydetti.

Netanyahu ayrıca Ürdün Nehri’nin batısındaki tüm toprakların İsrail’in güvenlik kontrolü altında olması gerektiğini savundu.

Binyamin Netanyahu şunları söyledi: “Bu gerekli bir durumdur ve Filistin egemenliği fikriyle çelişmektedir. Peki ne olacak? Bu gerçeği Amerikalı dostlarımıza da anlattım. “İsrail’in güvenliğine zarar verecek şeyleri bize dayatmaya yönelik her türlü girişimi de durdurdum” dedi.

Netanyahu’nun farklı durumunu kamuoyu önünde açıkça dile getirmesinin de İsrail ile Batılı müttefikleri arasında bir çatlak olduğunu gösterdiği yorumlanıyor.

7 Ekim saldırısının ardından İsrail’e açık askeri destek veren ABD yönetimi, Gazze’de can kayıplarının katlanarak artmasının ardından Tel Aviv’e yönelik davetlerinin tonunu değiştirdi.

ABD’de bazı çevrelerde İsrail’e yapılacak askeri yardımın şartlara bağlanması görüşü zemin kazanıyor.

Uzmanlara göre Netanyahu, kariyeri boyunca Filistin topraklarında “işgali yönetme” stratejisini uyguladı.

BBC Türkçe’nin hazırladığı Netanyahu profilinde görüşleri yer alan siyasi analist Dahlia Scheindlin, Netanyahu’nun 2014’ten bu yana Hamas’ın Katar’dan gelen fonlarla desteklenmesine ve Gazze’deki siyasi konumunun savunulmasına müsamaha gösterdiğini ve bunun karşılığında küçük istisnalar dışında hoşgörü gösterdiğini söyledi. zaman zaman gerginlikler yaşanıyor. Tıp “sessizlik sözü” aldığını söylüyor.

Scheindlin, “Onun ideolojisi elbette Filistin devletinden veya iki devletli çözümden kaçınmaktı, ancak bu politikayı izleyerek Hamas’ı silahlandırmayı ve temelde çok uzun bir süre için bir ordu kurmayı başardı” diyor.

İsrail ile Hamas arasındaki savaşın uzun süre devam edeceğini öngören Scheindlin, “Netanyahu’nun uygulama ve politikaları, Hamas’a karşı sert, güvenlik konusunda kararlı olduğunu söylemek için çok çaba harcadığı imajıyla kesinlikle çelişiyor.”

Netanyahu daha önce yaptığı bir açıklamada, Filistin’in Ürdün Nehri ile Akdeniz arasında toprak paylaşmasını öngören “sözde uzmanların” “yaklaşımlarının” hakim olduğu çeyrek yüzyıl boyunca “tek bir sonuç” elde edilmediğini savunmuştu. İsrail ile iki devletli çözüm çerçevesi.

İki devletli çözüm neydi?

İki devletli çözüm anlaşmasının taslağı, İsrail ile Yaser Arafat’ın El Fetih örgütü liderliğindeki FKÖ’nün, arka planda Norveç’in arabuluculuğunda yapılan müzakerelerin ardından 1993 yılında birbirlerini karşılıklı tanıma konusunda anlaşmaya varmasının ardından oluşturuldu.

Sözde Oslo süreci hiçbir zaman sona ermedi ve arkasında çözülmesi eskisinden çok daha zor sorunlar bıraktı.

Barış için yapılan toprak anlaşmaları, Filistin Yönetimi’nin 1967’deki 6 Gün Savaşı’nda İsrail’in ele geçirip işgal ettiği topraklarda özyönetim kurmasını sağladı.

Ancak askeri işgal ve Yahudi yerleşimi faaliyetleri devam etti ve “kalıcı statü sorunları” olarak adlandırılan konu daha ileri müzakerelere bırakıldı.

Bunların arasında, 1948’deki Birinci Arap-İsrail Savaşı’nın ardından, 1947’de Birleşmiş Milletler’in bölünme yönünde oy kullanmasının ardından İsrail’in kurulduğu topraklardaki Filistinli mültecilerin durumu da vardı.

İsrail 1967’de Doğu Kudüs’ü ilhak etmişti; bu da başka bir gizemdi çünkü kutsal yerler her iki taraf için de uzlaşmayı kabul edemeyecek kadar önemliydi.

Yıllar süren diplomatik çekişmelerden sonra bu meseleler nihayet 2000 yılında dönemin ABD Başkanı Bill Clinton’un ev sahipliği yaptığı Camp David’de kapalı kapılar ardında yapılan zirvede ele alındı, ancak İsrail Başbakanı Ehud Barak ile Filistin Yönetimi Başkanı Yaser Arafat arasındaki uçurum düzelmedi.

Başarısızlıktan dolayı herkes birbirini suçladı. İsrailli ve ABD’li yetkililer Arafat’ın şimdiye kadar alabileceği en cömert anlaşmayı geri çevirdiğini söyledi. Filistinliler anlaşmayı Doğu Kudüs’te bir başkent kurmanın koşullarını karşılamayan bir sahtekarlık olarak nitelendirdi.

İsrail’in ana düşmanını etkisiz hale getirme hedefine zaten ulaştığı öne sürülerek eleştiriler yapılıyor. Peki Filistin nüfusunun yoğun olduğu bölgelerde güvenlik kontrolü Filistin Yönetimi’ne devredilirken bu kadar yatırım yaptığı yerden neden vazgeçildi?

Arafat müzakereleri zayıflamış bir durumda yürütürken, ABD’li arabulucunun İsrail ile tarihteki diğer devletlerden daha yakın bir ilişkiye sahip olduğu tartışılabilir.

İki devletli çözüme giden yolda aşılamaz olduğu ortaya çıkan başka önemli faktörler de vardı.

1987’de Gazze’de kurulan İslami Direniş Hareketi (Hamas), rakibi El Fetih’in barış çabalarına karşı çıktı ve 1994’ten itibaren intihar saldırılarıyla görüşmeleri sabote etmek için birçok fırsat buldu.

Yahudi yerleşimciler de bu ertelemeleri, Tanrı’nın kendilerine vaat ettiğine inandıkları topraklardaki varlıklarını genişletmek ve güçlendirmek için bir fırsat olarak kullandılar.